‍

Viscouvert Gero model 454 naar ontwerp van
Georg Nilsson

Uit eigen collectie

R.P.M. Rhoen

‍

Regelmatig mag stichting De ZilverKamer Zeist nieuwe objecten toevoegen aan haar collectie. Vaak zijn die aanwinsten schenkingen. De stichting wil graag het zilveren deel van het cultureel erfgoed van Zeist bewaren en aan de hand van haar collectie op verschillende wijzen een beeld tonen van de ooit zo bloeiende zilverindustrie in Zeist. Zij is altijd zeer ingenomen met zo’n sympathiek gebaar.

Niet aan elke schenking kan in een artikel aandacht worden besteed. Het viscouvert Gero model 454 naar ontwerp van Georg Nilsson vraagt daar als het ware wel om. Het is ook een dankjewel aan de schenker Jan Steenbeek in Leusden - kleinzoon van Johannes Hendrik (Jo) Steenbeek (1884-1975) in leven directeur van Gerritsen & Van Kempen - die in 2023 de stichting met historisch gezien bijzondere waardevolle objecten heeft verrijkt.

 

Over de ontwerper Nilsson

Georg Ferdinand Hjalmar Nilsson werd geboren in Kopenhagen (Denemarken) op 3 april 1888. Hij trouwde op 17 mei 1912 in Humlibaek (Denemarken) Harriet Anna Jensine Margrethe Boesgaard Djørup, geboren in Aarhus (Denemarken) op 15 november 1889. Uit hun huwelijk werden twee jongens geboren: Per Nilsson geboren in Kopenhagen (Denemarken) op 4 augustus 1913 en Ole Nilsson, geboren in Kopenhagen (Denemarken) op 14 juli 1918.

Nilsson was opgeleid tot zilversmid. Toch heeft hij in 1933 bij opname in het bevolkingsregister van Zeist het beroep van tekenaar opgegeven. Zijn beide zoons trouwden in augustus 1946. In de huwelijksakte van Ole van 12 augustus staat dat zijn vader tekenaar is en in de huwelijksakte van Per van 29 augustus ontwerper.

Georg Ferdinand Hjalmar Nilsson (1888-1975) aan het werk in de Gerofabriek.

In de functie van ontwerper werkte hij sinds 1925 bij de Gerofabriek in Kopenhagen. Toen die fabriek in 1932 werd gesloten, verhuisde hij met zijn gezin naar Zeist, waar hij zich op 20 mei 1933 liet inschrijven op het adres Frederik Hendriklaan 51. Tot 1957 werkte Nilsson als chef van de ontwerpafdeling van de Gerofabriek. Hij was een van de bekendste ontwerpers van deze zilverfabriek. Zijn opvolger Dick Simonis (1919-2004) noemde hem ooit ‘een precies mannetje’.

In 1974 verhuisde Nilsson naar Doorn, waar hij op 7 januari 1975 overleed. Zijn vrouw was op 11 februari 1955 in Zeist overleden.

Model 454

Bij de schenking die Steenbeek op 19 september 2023 deed zat onder andere een 12-delig/6-persoons viscouvert in de originele cassette met opklapbaar deksel (24 x 15 x 6 cm).
Het ontwerp is traditioneel met een licht art deco-element. Het bestek is gemerkt met het ontwerpmonogram van Georg Nilsson GN geplaatst in een cirkel en met de Gero jaarletter B in een cirkel. B duidt het jaar 1936 aan. Het is verzilverd op basis 90. Aan de binnenkant van het met zijden beklede deksel staat wel GERO-ZILVER, maar dat is een aanduiding voor schijnzilver die de wetgever tot 1953 heeft toegestaan.

Het model 454 naar ontwerp van Georg Nilsson, zoals te zien is op de site www.lgroenewoud.com van Laurens Groenewoud. In de literatuur wordt dit model niet genoemd.


Nilsson heeft veel bestekmodellen ontworpen. Naast model 454 zijn van hem bekend: 56 Nordique (1939-1958), 229 Perfection (1952-1975), 232 Elegance (1961-1985), 235 Progressive (1954-1965), 257 (1936-1941), 431 Rokje (1936-1955), 447 (1936-1959), 456 (1930-1941), 515 Rumba (1954-1985), 517 (1953-1970), 520 Tango, ook bekend als Vlammetje en Paardenstaart (circa 1950-1975), 556 (1932-1941), 562 (1936-1962), 635 Oud Hollandsch (1937-1958), 637 (1935-1941), 644 Olympia (1923-1934), 647 Kraanvogel (1940-1975), 650 (1930-1955), 692 Gentle (1933-1958), 694 Riche (1939-1958), 739 (1932-1937) en 763 (1931-1960).
Tussen haakjes de periode dat het model geproduceerd werd.

In model 454 waren in ieder geval verkrijgbaar tafellepels, tafelvorken, tafelmessen, dessertlepels, dessertvorken, dessertmessen, compotelepeltjes, soeplepels, sauslepels, aardappellepels, groentelepels, vleesdienvorken, cakevorken en botermesjes.

In de tijd dat dit model op de markt kwam werden bepaalde cassetteonderdelen altijd samen als een couvert verkocht. Van zeer populaire modellen bestonden wel 125 cassetteonderdelen.

  1. Tafelcouvert: tafellepel en tafelvork
  2. Viscouvert: vismes en visvork
  3. Dessertcouvert: dessertlepel en dessertvork
  4. Fruitcouvert: fruitmesje en fruitvorkje
  5. Kindercouvert: kinderlepel en kindervork
  6. Visdiencouvert: visdienmes en visdienvork
  7. Trancheercouvert of voorsnijcouvert: voorsnijmes en voorsnijvork
  8. Slacouvert: slalepel en slavork
  9. Komkommercouvert: komkommerlepel en komkommervork
  10. Gembercouvert: gemberlepel en gembervork
  11. Hors-d’oeuvre-garnituur 5-delig: botermes, olijf- of zuurlepel, sardinevork, vleesvork en zuurvork
  12. Zuurcouvert: zuurlepel en zuurvork

Model 454 is niet lang op de markt geweest, van 1936 tot 1941. Het was blijkbaar geen gangbaar model, terwijl het in zijn eenvoud met een subtiele decoratie een chique uitstraling heeft. In basis vertoont het overeenkomst met model 763 uit 1931. 763 heeft aan de top van de steel een cartouche.

Model 763 naar ontwerp van Georg Nilsson.

‍

Bronnen
• Rosalie van Egmond, Gero, zilver voor het volk, Rotterdam 2002
• Annelies Krekel-Aalberse en Willem Voorthuysen, Zeist, zilver, werken, Zwolle 2004
• www.gekopbestek.nl/index.html
• www.lgroenewoud.com

‍