Prijscourant van de meest voorkomende modellen van zilver schepwerk
Uit de eigen collectie
R.P.M. Rhoen
De zilverfabriek Gerritsen & Van Kempen gaf in september 1925 een prijscourant uit van haar meest populaire bestekmodellen met bij elk model de opgave welke cassetteonderdelen in dat model verkrijgbaar waren en een tekening van het betreffende model. Op 1 januari dat jaar kwam de uit een geslacht van zilversmeden stammende Anton van Kempen (1893-1970) de directie van de firma Gerritsen versterken. Waarschijnlijk was zijn invloed op het assortiment al merkbaar.
Evenals de catalogus ‘Zilverwerken’ van circa 1911 is deze prijscourant van belang voor de bestudering van de geschiedenis van de zilverindustrie van Zeist en met name van de zilverfabriek Gerritsen (1904-1925) - Gerritsen & Van Kempen (1925-1960).
In de prijscourant - 16 x 24,2 cm (b x h) - staan bestekmodellen in de stijlvormen glad, puntglad, glad met groef, filet, dubbel filet, puntfilet, dubbel puntfilet, parel en dubbel parel.
De populaire modelnummers waren in
- glad: 1 v K, 9 v K, 39, 39 R, 800 en 900
- puntglad: 40
- glad met puntgroef: 89
- filet: 41, 41 v K en 802
- dubbel filet: 41 D en 41 D v K
- puntfilet: 88
- dubbel puntfilet: 88 D
- parel: 42, 42 v K en 801
- dubbel parel: 42 D
De modelnummers 1 v K, 9 v K, 39, 39 R, 40, 41, 41 v K, 42, 42 v K en 88 worden ook genoemd in de catalogus ‘Zilverwerken’. Het betekent niet per se dat de modelnummers 14, 20 S, 21 E, 22, 23 en 83 uit de productie genomen waren.
Glad, filet en parel waren klassieke modellen waarop door de zilverfabrikanten en zilversmeden gevarieerd werd. In een brochure van de Solafabriek uit 1933 wordt er speciaal bij vermeld ‘Hollandsch zilvermodel’.
88 artikelen
In de prijscourant staan 88 artikelen genoemd. Verschillende artikelen in twee varianten of in verschillende groottes. Een couvert bestaat uit een lepel en een vork.
- Aardappellepels (twee varianten)
- Advocaatlepels
- Aspergescheppen
- Aspergetangen (groot, middel, klein)
- Bonbonlepels
- Botermesjes
- Broodvorken
- Compotelepels
- Compotelepeltjes
- Dessertcouverts
- Dessertmessen
- Dessertmessen (roestvrij)
- Dienvorken
- Druivenscharen
- Eetschuivers
- Eierkooklepels
- Eierlepeltjes
- Fruitmesjes (gestampt)
- Fruitscheppen (twee varianten)
- Fruitvorkjes (gestampt)
- Gemberstellen
- Groentelepels (groot, klein)
- Hord d ’oeuvregarnituur
- Jamlepels zonder haak
- Kaasmesjes
- Kindercouverts (groot 18 cm, middel 17 cm, klein 16 cm)
- Koffielepels
- Kreeftenvorken
- Kruimelscheppen
- Kwastlepels
- Likeurlepels
- Messenleggers
- Vlalepels
- Vleesvorkjes (middel, klein)
- Wildscharen
- IJslepeltjes
- Mokkalepeltjes
- Mosterdlepeltjes
- Notenkrakers
- Oestervorkjes
- Paplepels (groot, klein, met krul, met bak dwars)
- Pasteischeppen
- Puddinglepels
- Roomlepels
- Rijstlepels
- Saladecouverts
- Sardinevorkjes
- Sauslepels
- Schoolcouverts
- Soeplepels (groot, klein)
- Spiegeleierscheppen
- Suikerscheppen
- Suikerstrooiers
- Suikertangen
- Taartlepeltjes
- Taartprikkers
- Taartscheppen (groot, klein)
- Taartvorkjes (groot, middel, klein)
- Tafelcouverts
- Tafelmessen
- Tafelmessen (roestvrij)
- Theelepels
- Theescheppen
- Theezeefjes (groot, klein)
- Trancheerstellen
- Viscouverts (groot, klein)
- Visdiencouverts
- Visscheppen
- IJsscheppen
- Zoutlepeltjes
Alle artikelen waren verkrijgbaar in de modelnummers 1 v K, 9 v K, 39, 39 R, 41 en 41 v K. In de overige modelnummers was/waren niet verkrijgbaar:
- 40: geen kleine groentelepel en geen kleine soeplepel
- 41 D: geen kleine groentelepel, geen paplepel met krul, geen schoolcouvert en geen kleine soeplepel
- 41 D v K: geen kleine groentelepel, geen paplepel met krul en geen kleine soeplepel
- 42: geen druivenschaar
- 42 v K: geen druivenschaar
- 42 D: geen druivenschaar, geen kleine groentelepel, geen paplepel met krul, geen schoolcouvert en geen kleine soeplepel
- 88: geen druivenschaar
- 88 D: geen druivenschaar, geen kleine groentelepel, geen paplepel met krul, geen kleine soeplepel en geen klein viscouvert
- 89: geen klein viscouvert
- 800: geen klein viscouvert
- 801: geen druivenschaar en geen schoolcouvert
- 802: geen druivenschaar en geen schoolcouvert
- 900: één variant aardappellepel, één variant fruitschep, geen klein kindercouvert, geen schoolcouvert, geen kleine taartvorkjes en geen viscouvert
Als men dit artikelenoverzicht vergelijkt met dat van circa 1911 dan ziet men dat de aardappellepel, het compotelepeltje, het roestvrije dessertmes, het mokkalepeltje, het roestvrije tafelmes en de wildschaar toegevoegd zijn. En dat de morellenlepel, de sardinetang, het taartmes, het taartmesje en het vruchtenvorkje niet meer in het assortiment zitten.
Tekeningen van de bestekmodellen met toelichting
In de catalogus ‘Zilverwerken’ staan de bestekmodellen fotografisch afgebeeld. In de prijscourant zijn tekeningen ervan opgenomen. Op de tekeningen kan men de details beter zien en wordt van de lepels de achterzijde getoond. Toelichting op de bijschriften. Hoeken worden ook wel schouders genoemd, maar Gerritsen & Van Kempen sprak van hoeken. De spiegel van een vork is het gedeelte waar de tanden ophouden.
De vier keuren zijn op de tekening ingetekend op de steel. Om vervorming van de steel te voorkomen heeft Anton van Kempen ingevoerd dat de keuren op de bak van de lepel en op de spiegel van de vork geslagen werden.
1 v K Glad. Vork met rechten hoeken aan de spiegel. Achterzijde van lepel en vork met lofje.
9 v K Glad. Vork met ronde hoeken aan de spiegel. Achterzijde van lepel en vork met lofje.
39 Glad. Vork met rechte hoeken aan de spiegel. Stelen aan voorzijde met schuine lijsten. Achterzijde lepel en vork met lofje.
39 R Glad. Vork met ronde hoeken aan de spiegel. Stelen aan voorzijde met schuine lijsten. Achterzijde van lepel en vork met lofje.
800 Glad. Vork met rechte hoeken aan de spiegel. Achterzijde van lepel en vork zonder lofje.
900 Glad. Handwerkmodel. Vork met ronde hoeken aan de spiegel. Lepel met ovale bak. Lofje aan achterzijde van lepel en vork. Smalle stelen met afgevijld nokje.
40 Puntglad. Vork met ronde hoeken aan de spiegel. Achterzijde van lepel en vork zonder lofje.
89 Glad met groef. Stelen aan voorzijde met groef. Vork met ronde hoeken aan de spiegel. Achterzijde van lepel en vork geheel glad zonder lofje.
41 Filet. Voorzijde met filet, bij de vork tot aan de hoeken van de spiegel doorlopend. Achterzijde van lepel en vork glad met lofje. Vork met rechte hoeken aan de spiegel.
41 v K Filet. Voorzijde met filet, bij de vork en lepel eindigend in een lofje. Achterzijde van lepel en vork glad met lofje. Vork met rechte hoeken aan de spiegel.
41 D Dubbelfilet. Voor- en achterzijde met filet. Filet aan de voorzijde van de vork tot aan de hoeken van de spiegel doorlopend. Achterzijde van lepel en vork met antiek filet lofje. Vork met rechte hoeken aan de spiegel.
41 D v K Dubbel filet. Voor- en achterzijde met filet. Filet aan de voorzijde uitlopend in een lofje. Achterzijde van lepel en vork met lofje. Vork met rechte hoeken aan de spiegel.
802 Filet. Voorzijde met filet, bij de vork tot aan de hoeken van de spiegel doorlopend. Achterzijde van lepel en vork geheel glad zonder lofje. Vork met rechte hoeken aan de spiegel.
88 Puntfilet. Achterzijde van lepel en vork geheel glad zonder lofje. Vork met ronde hoeken aan de spiegel.
NB - Sinds 1963 wordt bestekmodel 89 Puntgroef, een ontwerp van Hendrik Valk (1863-1939), Puntfilet genoemd. In de prijslijst van Koninklijke Van Kempen & Begeer juli 1981 wordt bij model Puntfilet de nummering Z 89 voor de uitvoering in zilver nog steeds vermeld.
88 D Dubbel puntfilet. Voorzijde en achterzijde stelen met filet. Vork met ronde hoeken aan de spiegel.
42 Parel. Voorzijde met parelrand bij de vork tot aan de hoeken van de spiegel doorlopend. Langs de parelrand een fijn filetlijstje. Achterzijde van lepel en vork glad met lofje. Vork met rechte hoeken aan de spiegel.
42 v K Parel. Voorzijde met parelrand, bij de vork eindigend aan de spiegel bij de bak. Achterzijde van lepel en vork glad met lofje. Vork met rechte hoeken aan de spiegel.
42D Dubbel parel. Voor- en achterzijde met parelrand, met een fijn filetlijstje langs de parelrand. Parelrand aan voorzijde van de vork tot aan de hoeken van de spiegel doorlopend. Vork met rechte hoeken aan de spiegel.
801 Parel. Voorzijde met parelrand tot aan de hoeken van de spiegel doorlopend. Langs de parelrand een fijn filetlijstje. Achterzijde van lepel en vork geheel glad zonder lofje.
