‘Het Gemeentewapen van Zeist’

Een geschiedenis van meer dan 1000 jaar

Ar Stramrood

De hal van het kantoorpand aan de Karpervijver met in het midden bovenin Jan Gerritsen, de oprichter, met links het Wapen van Zeist en recht het Wapen van Amsterdam, rond 1932.

De Hoge Raad van Adel stelde in 1816 het gemeentewapen van Zeist vast. Het is een eenvoudig wapen. De ouderwetse heraldische beschrijving luidt: ‘zijnde van zilver, en chef gebritiseerd van sabel’. In hedendaags Nederlands: ‘een schild van zilver met aan de onderzijde gekanteeld schildhoofd van zwart’.

Niet alleen het gemeentebestuur beeldde het wapen af op officiële stukken. Het werd ook gebruikt door onder andere verenigingen en fabrieken. Van een heraldisch wapen straalt een zekere deftigheid af maar ook een soort lokale herkenning: ‘Dit is Zeist’.

De zilverfabrikanten in Zeist maakten graag gebruik van het gemeentewapen. In de hal van de fabriek van Gerritsen & Van Kempen aan de Karpervijver prijkte het gemeentewapen van Zeist naast dat van Amsterdam.

Marius Gerritsen (1882-1954), oprichter van de Gero (1910) en de Sola (1922), liet in de top van de voorgevel van de nieuwe Gerofabriek aan de Bergweg het gemeentewapen van Zeist plaatsen met daarin de letters G en Z. Deze afbeelding stond ook in het hoofd van zijn briefpapier. De letter G is van de familienaam Gerritsen en de Z van Zeist.

Hij zette het gemeentewapen in zijn brochure uit 1933 naast het rijkswapen met op de banderol ‘Nederlandsch fabrikaat’.

Brochure van de Sola uit 1933.

Marius Gerritsen vierde in 1910 zij 30-jarig ondernemersjubileum. Aan dit jubileum herinnert een verzilverde brievenopener. In het heft is tussen de jaartallen 1910 en 1940 het gemeentewapen afgebeeld.

Als Marius in 1910 een eigen bedrijf opricht plaatst hij wel personeelsadvertentie, maar geen advertenties waarin hij zijn producten aanprijst. Zijn eerste advertentie staat in het ‘Maandblad der Vereeniging Nederlandsch Fabricaat in 1916. Hij begrijpt dat de verpakking belangrijk is. Op de opbergdozen zet hij het Rijkswapen en hij gebruikt het gemeentewapen van Zeist. Hiermee wil hij het vertrouwen van het publiek winnen.

Door Gerritsen & Van Kempen, Gero, Sola en Van Veluw zijn in de loop der jaren tig theelepeltjes gemaakt met aan het eind van de steel het gemeentewapen. Uitgevoerd in zilver of geëmailleerd.

Het boek ‘Het gemeentewapen van Zeist, een geschiedenis van meer dan 1.000 jaar’ is een speurtocht over de herkomst van het wapen van de gemeente Zeist.